教條示龍場諸生(注音)

1、ji co ti co sh il ®gch Sngzh ush ang教條示龍 場 諸 生zhu she ngxi a ngo ng y u c 1sh ensh e ngk o ngwu n e ng wei zh u y e y 1 si sh ixi a nggu 1諸 生相 從于此，甚 盛?？?無能為助也，以四事相規(guī)，li aoy i d a zh ush e ng zh 1 y i y 1 yu e l i zh i er yu e q inxu e s an yu e g aiguos i yu e z e聊以答諸 生 之意。一曰立志，二曰勤學(xué)，三曰改過，四曰責(zé)sh a

2、n q sh ent 1 ngwu h u善。其 慎聽毋忽！l i zh i立志zh i bu l iti anxia w u k e cheng zh 1 sh i su 1 b oig angj i iw eiycub ubenyu zh i志不立，天下無可 成之事。雖百工技藝，未有不本于志zh e j nxu ehe ku cngf e huiduow cnsu i ka i sh ierboiwu su ochengji e y Oy u zh i zh 1者。今學(xué)者曠廢隳惰，玩歲愒時，而百無所成 ，皆由于志之wei liergu lizhiershengze shengy1lizhi

3、erxicn ze xicny1 zhi bu li未立耳。故立志而圣 ，則圣 矣；立志而賢，則賢矣；志不立，ru wu duo zh1zhauwuxicnzh1mo piaodangbenyi zhangyi he suo d1 hux1rensuo如無舵之舟 ，無銜之馬，漂蕩 奔逸，終 亦何所底乎？昔人 所y cnsh iwei sh aner fUmu n u zh 1 xiangdiyuan zh 1 zangz uxiangdOng ji dnwu zh 1ruc 1言：使為善而父母怒之，兄弟怨之，宗族 鄉(xiāng)黨 賤惡之，如此erbu weishanke ye weishanzefumu

4、aizh1 xiangd iyu e zh1 zangzu xiangdongjingxin而不為善，可也。為善則父母 愛之，兄弟悅之，宗族 鄉(xiāng)黨 敬信zh1hekuerbu weishanwei junz1sh1weieerfu muaizh1 xiang di yue zh1之，何苦 而不為善、為君子 ？使為惡而父母愛之，兄 弟悅之，zangzu xiangdongjingxinzh1 ru c1erweie ke yeweiezefumunuzh1xi angd i宗族鄉(xiāng) 黨敬信之，如此而為惡，可也。為惡則父母 怒之，兄弟yuan zh1 zangz uxiangdongjian wu

5、zh1 heku biwei ewei xioorenzh ush eng nian c1怨 之，宗族 鄉(xiāng)黨 賤惡之，何苦 必為惡、為小人？諸 生 念此，yi ke y 1 zh 1su o li zhiy1亦可以知所立志矣。q inu e勤學(xué)y i l i zh i wei j u nz i z i d a ngc o ngsh i y u xu e f anxu e zh 1 bu q n bi q i zh i zh 1已立志為君子，自 當(dāng)從事于學(xué)。凡學(xué)之不勤，必其志之sh a ngweidu y ec o ngwu y o uzh e bu y i c o nghu ij i ngi

6、eweig aoer y i qinquOqi an y i wei尚未 篤也。從 吾游者，不以聰慧 警捷為高，而以勤確謙抑為sh a ng zh u sh e ng sh i gu an ch a ib ezh 1 zh o ng g o uy ou x u er weiy i ngwu er weiy ou hu i j i zh 1上 。諸 生 試觀儕輩之中 ，茍有 虛而為盈，無而為有，諱己之b u n e ng j i r en zh 1 y oush an z i j in z i sh i d a y an q 1 r enzh e sh i q r en z 1 b i ngsu

7、 1不能 ，忌人之有善，自矜 自是，大 言欺人者，使其人資稟雖sh ench aomaich a ib ezh 1 zh o ryjou f u j e zh 1 zh e hu y ou f u b i ji aizh 1 zh e hub i g u甚超邁，儕輩 之中有弗疾惡之者乎？有 弗鄙賤之者乎？彼 固ji a ngy i q 1 r en r en guo su i wei su o q 1 you f u qi e xi aazh 1 zh e hu g o uy ouqi anmoz i ch將以欺人，人果遂為所欺，有弗竊笑之者乎？茍有 謙默自持 ，wu n e ng z i c

8、h u d u zh i l i x ng q nxu eh aowen ch e ngr en zh ish an er ji u j i zh 1 sh 1無能 自處，篤志 力行，勤學(xué) 好問； 稱 人之善，而 咎己之失；c o ngr en zh 1 ch a ng ermi ng j i zh iduan zh o ngx inl e y ibi a ol i y 1 zh ih e sh i q r en z 1從人之 長 ，而明己之短，忠信 樂易，表里一致 者，使其人資b 1 ngsu ish en l u d un ch a ib e zh 1 zh o ng you f u ch

9、 e ng mu zh 1 zh e hub i g u y i wu n e ng z i ch u稟雖甚魯鈍，儕輩 之中，有弗 稱 慕之者乎？彼 固以無能自處，er bu qi ush a ngr en r enguo su i y 1 b 1 wei wu n e ng y ou f u j i nshi a ng zh 1 zh e huzhushe nggu an而不求上人 ，人果遂以彼為無能，有弗敬 尚 之者乎？諸 生 觀c 1y i k e y 1 zh 1 su o c o ngsh i y u xu e y 1此，亦可 以知所從事 于學(xué)矣。gai guo改過f u guo z

10、hez i d a xi ansu o bu mi anr an bu haiqi z u wei d a xi a nzh ewei q i n e ng夫過者，自大 賢所不免，然不害其卒為大賢者 ，為其能g ai y e g u bu gui y u wu guo er gu i y u n e ng g a igu ozhushe ng z i s 1 pi ngr i y i you改也。故不貴于無過，而貴于能改過。諸 生 自思，平日亦有que y u li a nchzh o ngx inh 1 x i ngzh ehu y i y oub ao y u xi acyouzhidao

11、xi any u ji a zh a t ou k e缺于廉恥 忠信 之行者乎？亦有薄于孝友之道，陷于狡詐偷刻zh 1 x zh e huzhushe ngdai bu zh i y u c 1 bu x i nhu o y ou zh 1 ji e q bu zh 1 er wu d ao之習(xí)者乎？諸 生 殆不至于此。不幸或有之，皆其不知而誤蹈，s u wu sh 1 y ou zh yi a ngx i gu 1 ch i y ezhu she ng sh i n e ix 1 ngwa ny 1 you j i nyu sh i zh e g u素?zé)o師友之講習(xí)規(guī)飭也。諸 生 試內(nèi)省，萬一

12、有近于是者，固y i bu k e y 1 bu t o ngz i hu 1 ji u r an y i b u d a ng y 1 c 1 z i qi an su i nei yu g a igu oc o ngsh an亦不可以不痛自悔咎，然亦不當(dāng)以此自歉，遂餒于改過 從善zh 1 x 1n dannengyidantu o r an x 1 d ji ur an su 1 x 1 wei d a okou j 1 nr i b u h ai wei j u nz 1之心。但能一旦脫然洗滌舊染，雖昔為盜寇，今日 不害為君子y 1 ru o yu e wu x 1 y 1 r u c

13、1 j 1nsu 1 g aiguo erco ngsh anji a ng en b u x inwoqi e wu矣。若曰吾昔已如此，今雖改過而從善，將 人不信我，且無shu y u qi aiguofanhuaixiu s e y j u erganx1nyuwuzhu ozh o ngy anz ewuy i ju ewa ng贖于前過，反懷羞澀疑沮，而甘心于污濁 終 焉，則吾亦絕望er y1爾矣。zeshan責(zé)善z e sh anp e ngy ouzh 1 d aor an x u zh o ngg ao ersh and ao zh 1 x 1 q zh o ng ai zh i

14、責(zé)善，朋友之道”；然須“忠告而善道之”，悉其 忠 愛，致q i wan qush I b I wen zh i er ke co ng y 1 zh i er ke g aiyousuo gan er wu suo nu其婉曲，使 彼聞之而可從，繹 之而可改，有 所感而無所怒，n aiweish an er ru oxi oib do b di q i guo e t dng hu I j i d I sh I wu suor o ng b I ji a ngf a乃為善耳。若 先暴白其過惡，痛 毀極詆，使無所容，彼 將發(fā)q ku 1 ch I f enh en zh i x in su i

15、y u ji a ngy I xi a ng o ng er sh 1 y ou su o bu n e ng sh 1 j i zh i er其愧恥憤恨之心；雖欲降以相 從，而勢有所不能。是激之而sh I wei e y I g u f an ji er en zh iduan g o ng f a r en zh i y i ns i y I gu zhizhe ji e bu使為惡矣。故凡訐人之短，攻 發(fā)人之陰私 ，以沽直者，皆不ke yI ya nze shan sui ran wo yI sh1 er shi yu ren bu ke ye ren yI sh1 er ji a可以言

16、責(zé)善。雖然，我以是而施于人，不可 也；人以是而加zhu wof ango ngwo zhi shi zhe ji e wo shi ye an ke yI bu l e shouer xingan zhi hu諸我，凡攻我之失者，皆我?guī)熞?，安可?不樂受而心感之乎？mou y u daoweiyousud d e q xu e l u ma ng er mi u weizhushe ng<i a ng o ng y u c Imeizh o ng某于道未有所得，其學(xué)鹵莽耳。謬為諸生 相從于此，每 終ye yI si e qi e weimian kua ng yu guo huren wei sh1 shi wu fan wu yIn er su1 wei夜以思，惡且未免，況 于過乎？人謂“事師無犯無隱，”而遂謂sh i wu k e ji an f ei y e ji anhi zh i d ao zh bu z